همین چند وقت پیش بود که موسسه «صلح آمریکا» با این پیشبینی اعلام کرد در حال حاضر خطری که از جانب بحران قریبالوقوع زیستمحیطی ایران احساس میشود، به مراتب بیش از خطر دشمنان خارجی و منازعات سیاسی داخلی است.
هر چند شاید این پیش بینی بسیار بدبینانه هم باشد اما در هر حال آمار در داخل کشور در خصوص منابع آبی نیز نشان می دهد ایران روز به روز به خشکسالی نزدیک تر می شود.
در ماههای اخیر رسانههای جمعی ازجمله صدا و سیما و روزنامهها بارها با اعلام وضعیت بحرانی آب از شهروندان خواستهاند تا در مصرف آب صرفهجویی کنند. تبلیغات و اطلاعرسانی در این مورد تنها به رسانهها ختم نشده است.
در ماههای اخیر بسیاری از بیلبوردها و حتی مانیتورهای موجود در واگنهای مترو نیز به اطلاعرسانی درباره تغییر رویه مصرف آب در کشور اختصاص یافتهاند.
هر چند بحران آب در کشور موضوع چندان جدیدی نیست و هر ساله همزمان با آغاز فصل تابستان بسیاری از مسئولان وزارت نیرو و شهرداری بارها بر ضرورت صرفهجویی و احتمال جیرهبندی آب اظهارنظر کردهاند اما امسال ماجرا بسیار جدی تر به نظر می رسدبه طوری که مسئولان وزارت نیرو بارها نسبت به امکان جیرهبندی آب از مهرماه سال جاری و به مخاطرهافتادن شهروندان دادهاند.
ضمن اینکه زنگ کمآبی در بسیاری از استانها ازجمله استان پر آب کهگیلویه و بویراحمد نواخته شد و آنطور که مسئولان اعلام کردهاند جز تهران 10 کلانشهر دیگر کشور نیز در معرض تنش آبی قرار دارند.
همچنین طبق آخرین اخبار منتشرشده، آب سدهای اطراف تهران به شکل چشمگیری کاهش یافته است و احتمالا این سدها تنها تا 40 روز دیگر آب دارند.
به تازگی نیز قائم مقام وزير نيرو با تشريح جديدترين وضعيت آبرساني به کلانشهرها از خروج 7 شهر بزرگ کشور از وضعيت ناپايدار آبي خبر داده و گفته: درباره آبرساني به تهران در پاييز امسال نگراني وجود دارد و اصفهان و کرمان نيز هم اکنون در وضعيت قرمز قرار دارند.
ستار محمودي درباره آخرين وضعيت آبرساني به کلانشهرهاي کشور و وضعيت ناپايدار منابع آبي در برخي استانها گفته: امسال يک سال خاصي به لحاظ درجه حرارت و بارندگي بوده و بارندگيها تقريبا 8 درصد نسبت به سال قبل کاهش داشته است.
قائم مقام وزير نيرو اظهارداشته: در حال حاضر از بيش از 1200 شهر کشور که از سوي مرکز آمار ايران اعلام شده است، حدود 500 شهر در وضعيت سر به سر به لحاظ منابع آبي قرار دارند که با خشکسالي و گرماي هوا نيازمند مراقبت بيشتري است.
محمودي ادامه داده: در بين اين شهرها 12 کلانشهر از حساسيت بيشتري برخوردار هستند؛ به اين دليل که حدود 23 ميليون نفر از جمعيت شهرهاي کشور در اين مناطق ساکن هستند. از جمله اين شهرها اصفهان، کرمان، قزوين، همدان، کرج، تبريز و... است.
وي خاطرنشان کرده: پيش بينيهايي براي اين منظور از ابتداي امسال در دو جهت انجام داديم. اولا اينکه به ظرفيت توليد آب حتي به صورت موضعي مانند انتقال آب در داخل شهرها استفاده کنيم. يک بخش ديگر کار مديريت مصرف و درخواست از مردم براي کنترل مصرف بوده است.
قائم مقام وزير نيرو تصريح کرد: با توجه به اينکه پيش بيني ميشود تا نيمه شهريورماه وضعيت هوا تا حدودي بهتر شود، اين دو شهر نيز به حالت بهتري به لحاظ منابع آبي خواهند رسيد اما براي تهران در پاييز امسال نگرانيها پابرجاست. منابع آبي تهران به لحاظ ورودي آب سدها در پاييز کمتر ميشود و مصارف گرچه نسبت به تابستان کاهش دارد اما اين کاهش مصرف آنقدر زياد نخواهد بود.
در هر حال نکته اینجاست که جلوگیری از برداشت بیرویه آب به منظور آبیاری زمینهای کشاورزی که در سالهای اخیر به خشکشدن بسیاری از تالابها منجر شد بهعنوان یکی از راههای حل مشکل کمآبی در کشور بارها از سوی کارشناسان حوزه محیط زیست مطرح شده است.
ضمن اینکه جداسازی آب شرب از آب غیرشرب که در بسیاری از کشورهای دنیا سالیان زیادی است که اجرا شده و توانسته است به مدیریت هر چه بهتر آب در کشور کمک کند، در ایران طی سالهای اخیر تنها در حد چند اظهارنظر و راهکار باقی مانده و در عمل اقدام قابلتوجهی در این زمینه صورت نگرفته است و شاید اگر وزارت نیرو فکری برای مدیریت این موارد داشته باشد دیگر نیازی به جیربندی و قطعی آب شهروندان نباشد.