پایگاه خبری تحلیلی صبح تهران | sobheterhan.com

جمعه ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ - 2024 March 29
كدخبر: ۲۶۰۵۹
تاريخ انتشار: ۰۴ آبان ۱۳۹۳ - ۱۷:۴۰
print نسخه چاپي
send ارسال به دوستان
سلیمانی، افشار
- پاسخ سفیر سابق ایران در جمهوری آذربایجان به تحلیل مبارز احمد اوغلو، پیرامون رابطه ایران با آذربایجان و ارمنستان، تحلیلگر سیاسی آذربایجان و رییس مرکز تحقیقات و تکنولوژیهای سیاسی.
روزنامه اینترنتی پربیننده قفقازاینفو www.qafqazinfo.az به نقل از سایت تحلیلی- آذربایجانی ویرچوال (www.virtual.az.org) پس از سفر اخیر آبرامیان نخست وزیر ارمنستان به ایران تحلیلی از مبارز احمد اوغلو تحلیلگر سیاسی آذربایجان و رییس نهاد غیردولتی موسوم به مرکز تحقیقات و تکنولوژیهای سیاسی در خصوص این سفر منتشرنمود که محتوای اظهارات وی قابل تامل و دقت نظراست. احمد اوغلو در تحلیل خود چنین می نویسد :

"ارمنستان پس از مدتی بار دیگر به اهمیت ضرورت روابط خود با ایران پی برد و رو به تهران کرد. ایران هم درسطح بسیاربالایی از آبرامیان استقبال کرد. به طوریکه معاون اول رییس جمهور ایران اسحاق جهانگیری با برپایی یک مراسم رسمی باشکوه که اصولاً برای سفرهای روسای جمهور برگزارمیشود از آبرامیان استقبال کرد. طرف ایرانی در این سفر برای آبرامیان امکان زیارت از کلیسای ارامنه در اصفهان را فراهم نمود. چنین فرصتی پیشتر نیز برای کاترین اشتون هنگام سفرش به اصفهان مهیا شده بود که این امر بیانگر توجه ویژه اروپا به ارامنه ساکن در ایران است. درعراق، لبنان و دیگر کشورهای مسلمان تشکلهای ارمنی بویژه رهبران کلیساهای ارمنی از همکاران سرویسهای امنیتی غرب محسوب می‌شوند. مواضع آبرامیان در ایران جالب توجه بود. او بر صداقت گروه مینسک سازمان همکاری و امنیت اروپا در حل و فصل بحران قره باغ کوهستانی تاکید کرد و باردیگر از آشکارا و رودروی روحانی از عدم امکان مشارکت ایران در این پروسه سخن گفت و در حالیکه ارمنستان، انتظار سرمایه گذاری در این کشور را دارد آشکارا از روابط با اتحادیه گمرکی از طریق گرجستان سخن به میان آورد و به این ترتیب نقش ایران در منطقه را کاهش داد. برغم چنین رویکردی از سوی ارمنستان، ایران برگسترش همکاریهای اقتصادی، حمل ونقلی، انرژی و کشاورزی تاکید کرد.

روشن است که با توجه به این رویکردِ ایران در روابط با ارمنستان، آذربایجان نخواهد توانست نسبت به آن بی تفاوت بماند و به طور یقین در آذربایجان هم سیاست شبهه انگیز ایران در قبال آذربایجان تحت نظر خواهد بود.
از سوی دیگر ایران کشوری را که (ارمنستان) سرزمینهای کشور مسلمان شیعه (آذربایجان) را اشغال کرده است، تقویت می‌کند. این سوال پیش می آید که اگر یک مقام اسراییلی بدین صورت و در این سطح در آذربایجان مورد استقبال قرارمیگرفت، تهران چه موضعی اتخاذ میکرد؟ این درحالیست که گرچه اسراییل در آذربایجان سفارت دارد، اما هنوز آذربایجان در اسراییل سفارت دایرنکرده است ولی سفارت ایران در ارمنستان و سفارت ارمنستان در ایران با تمام قوا در فعالیتند. ایران همچنین اسراییل را به دلیل اشغال اراضی فلسطین دشمن محسوب می‌کند، اما برای ارمنستان آغوش گشوده است؛ کشوری که اراضی آذربایجان را که ملتش مثل ایران مسلمان هستند را اشغال کرده است. ازسوی دیگر رسانه های گروهی ایران نیز درهر فرصتی که بدست می‌آورد اتهامات بی اساس علیه آذربایجان منتشر می‌کنند. به طوریکه اخیراً برخی رسانه های ایران اعلام کردند که اسراییل در نخجوان پایگاه جاسوسی دایر نموده و از همین پایگاه پهپاد جاسوسی اسراییل با هدف ضربه زدن به سایت غنی سازی نطنز بر خاسته بود که در آسمان این شهر مورد هدف موشکهای ایران قرارگرفت؛ درحالیکه این ادعا دروغی آشکار و اتهامی بیش نیست. زیرا:
اولاً، تا کنون تصویر پهباد اسراییلی ساقط شده در رسانه های ایران منتشرنشده است؟
ثانیاً، ایران که خود را از لحاظ نظامی قدرتمند تصورمی‌کند تاکنون علت اینکه چگونه پهباد اسراییلی 600 تا700 کیلومتر در آسمان ایران پرواز کرده؛ بدون اینکه از طریق سیستم راداری ایران ثبت شود، را اعلام نکرده است؟
ثالثاً، در حالیکه ایران مسافت طی شده از سوی پهباد اسراییلی را از نقطه شروع پرواز آن 800 کیلومتر اعلام کرده، مسافت نخجوان تا نطنز 860 کیلومتراست؟
رابعاً، اینکه در آذربایجان، وجود هواپیمای بدون خلبانی که بتواند 800 کیلومتر مسافت را طی کند زیر سوال است؟ در واقع ایران علیه جمهوری آذربایجان که طرفدار مشارکت ایران در روند صلح بحران قره باغ است حرکت می‌کند، اما به ارمنستان که به گونه ای تحقیرآمیز علیه مشارکت ایران در حل مناقشه قره باغ موضع می گیرد، کمک کرده و می‌کند.
میزان کمکهای ایران و امریکا به ارمنستان تقریبا برابرند. ارمنستان مستقل 2/2میلیارد دلار از آمریکا و 2 میلیارد دلار از ایران کمک دریافت کرده است. مزید بر آن ایران در زمینه های همکاری‌های حمل و نقلی و انرژتیکی و سایر زمینه ها با ارمنستان همکاری دارد که از این همکاریها فقط ارمنستان بهره مند می‌شود. چرا که ارمنستان امکان تأمین مالی اینگونه طرحها را ندارد و بار مالی اینگونه پروژه ها بر عهده ایران است.
در دوره محمود احمدی نژاد هم ایران توجه ویژه ای به روابط با ارمنستان نشان می‌داد. تا آنجا که یکبار برای سفر سرکیسیان به ایران مبلغ 60میلیون دلار به عنوان هدیه از سوی تهران به ایروان پرداخت شد. احمدی نژاد، ایران و ارمنستان را حامل فرهنگ مشترک معرفی میکرد. به نظر میرسد روحانی هم اهمیت ویژه‌ای به روابط ایران با ارمنستان می‌دهد. روشن است که ایران از روابط با آذربایجان می‌تواند سود ببرد در حالیکه از روابط ایران وارمنستان، تنها ارمنستان است که منتفع میگردد. درحالیکه پس از سفر رییس جمهور الهام علیف، به ایران در ماه آوریل 2014 گرمی مشاهده شده در روابط دو کشور از توسعه بیشتر روابط دو کشور خبرمی‌داد، اما تحولات اخیر می تواند آذربایجان را به بررسی مجدد چگونگی روابط با ایران مجبورکند که می‌تواند منجر به زیان مضاعف روحانی نسبت به احمدی نژاد در روابط با آذربایجان شود."

تحلیل دیدگاههای مبارز احمداوغلو
مبارز احمداوغلو در تحلیل خود که بی سابقه هم نیست، انصاف و تعهد قلم و بیان را رعایت نکرده و یکسویه با درنظرداشتن منافع اسراییل و پایگاهی که به آن وابسته است و بدون طرح واقعیات سخن گفته است. یک تحلیلگر و کارشناس متعهد، منصف سیاست خارجی وعلاقمند به روابط کشور وملت خود با کشور و ملت دیگر بویژه با کشور همسایه اش، باید با بهره گیری از مدل ساده مهندسی سیاست خارجی، خطی عمودی از وسط صفحه ترسیم نماید و با نگاه واقع بینانه ونه خوش بینانه یا بدبینانه درقسمت راست صفحه به موارد مثبت موجود در روابط کشورش با کشور دیگر بپردازد و درقسمت چپ صفحه نکاتی را که از ظن او در مناسبات کشورش با کشوردیگر منفی می پندارد؛ درج نماید و در نهایت با سنگین و سبک کردن و جمع و تفریق کردن امتیازاتی که به هر مورد داده است معدل روابط را استخراج و در پایان ارزیابی خود پیشنهاداتی را هم با نگرش مثبت ارایه نماید تا از این رهگذر بتواند به منافع ملی کشورش خدمت نماید.

در حالیکه این کارشناس کشور همسایه با گزینش مسیر افراط و تفریط از فضیلت دور مانده و با یکسویه نگری و بزرگ نمایی و به دور از اعتدال، آب درآسیاب دشمنان روابط دو کشور همسایه سرازیر نموده است.

احمداوغلو در مورد نقش میانجیگرانه ایران در فرایند حل مناقشه قره باغ سخن از عدم مخالفت ارمنستان با ایفای چنین نقشی سخن گفته است. این درحالیست که گروه مینسک سازمان امنیت وهمکاری اروپا با ایفای نقش ایران در این مناقشه بارها به صراحت مخالفت خود را اعلام کرده است و آذربایجان نیز در مورد تاثیر گذاری ایران و رایزنی دو جانبه با ایران در این زمینه مخالفتی نداشته است و تلویحاً ورود ایران به پروسه مذاکرات صلح قره باغ را مشروط به رضایت گروه مینسک کرده است.
طبیعی است که اگر این رضایت حاصل گردد، طرف ارمنی هم نخواهد توانست مخالفتی با بازیگری ایران در این روند داشته باشد.
اشاره غیرمستند احمداوغلو به کمک 2 میلیارد دلاری ایران به ارمنستان در حالی است که ایران در گذشته قریب 1 میلیون دلار کمک توسعه ای غیرنظامی به ارمنستان کرده است و هرگونه قرارداد دوجانبه در زمینه انرژی با در نظر گرفتن منافع متقابل منعقد و به مورد اجرا گذاشته است؛ به گونه ای که ایران در قبال احداث خط لوله گاز و انتقال گاز به ارمنستان که در نیروگاههای برق این کشور که با سوخت گاز برق تولید میکنند از طرف ارمنی انرژی برق دریافت میکند. در زمینه حمل و نقل هم همکاریهای ایران و ارمنستان در حدی است که کامیونهای ایرانی کالاهای صادراتی ایران را به ارمنستان حمل میکنند و در صورت لزوم کامیونهای ایرانی از جاده های ارمنستان به عنوان مسیر ترانزیت به گرجستان استفاده میکنند.

این تحلیلگر آذری در حالی سخن از همکاری ارمنستان با گرجستان درچارچوب اتحادیه نیم بند گمرکی می آورد که روسیه، قزاقستان، بلاروس از دیگر اعضای آن بشمار میروند، اتحادیه‌ای که شامل منطقه مشترک المنافع می‌شود و ایران در ردیف کشورهای مشترک المنافع نیست؛ فلذا چنین رویکردی تحقیر محسوب نمی‌شود. وانگهی ارمنستان در حد و اندازه ای نیست که بتواند اجازه جسارت به ایران را برای خود صادر کند.
تحلیلگر در خصوص ادعای نفوذ پهپاد اسراییلی هرمس از نخجوان به آسمان ایران در حالی از رسانه‌های ایران گله می‌کند که به آذربایجان اتهام میزنند که گویی از درج مطالب ضد ایرانی در رسانه های آذربایجان بی خبراست؟! وی چنان پرمدعا در این خصوص سخن میگوید که گویی با فرایند تولید آن و جغرافیای ایران از نزدیک بسیار آشناست.
احمد اوغلو در شرایطی اینگونه بر دیدگاه خویش مصراست که اولاً از منبع اولیه درج خبرِ برخاستن پهپاد هرمس از نخجوان یعنی سایت دبکا فایل اسراییلی وابسته به موساد بی خبراست و ثانیاً وقوفی به این امر ندارد که چنین ادعایی از سوی مقامات رسمی ایران مطرح نشد و اخبار رسانه ها نیز از سوی تنی چند از مقامات آذربایجان به ویژه وزیر دفاع این کشور تکذیب گردید و ثالثاً به دلیل عدم آشنایی به زبان فارسی امکان مشاهده فیلم و عکس این پهباد را نداشته است و رابعاً اینکه به دلیل عدم آشنایی به تاکتیکهای نظامی دیر هدف قرارگرفتن این پهباد را حاکی از عدم امکان شناسایی آن در فضای ایران پس از طی 800 کیلومتر در آسمان ایران در نطنز دلیل ناکارآمدی نظامی ایران می پندارد، درحالیکه تأخیر در شلیک به دلیل بررسی اهداف اسراییل در به پرواز درآوردن این گنجشک جاسوسی صورت گرفته است.
آنچه که بیشتر ازهدف تکرار موضوع پهباد از سوی کارشناس آذری به ذهن متبادر میگردد، این است این اقدام و دیگر اظهارات وی با هدف تأثیرگذاری منفی بر فضای روابط ایران و ارمنستان که به نفع اسراییل و مخالفان روابط تهران -باکو می‌تواند باشد، صورت گرفته است. این درحالیست که در دولت تدبیر و امید با سفر رییس جمهور و دیگر مقامات آذربایجان به ایران و سفرهای متقابل مقامات ایرانی به این کشور و امضای برخی اسناد، روند همکاریها از سرعت خوبی برخوردارشده و اعتماد متقابل فیمابین رو به تقویت است.
احمد اوغلو که در تحلیل روابط ایران و آذربایجان قصد دیدن به قول معروف قسمت پرلیوان را ندارد هیچ سخنی از این واقعیات نمی آورد که:
اینکه اهالی نخجوانِ محاصره شده بیش ازدو دهه است با ایجاد زمینه ها و بسترهای امن از سوی ایران از زندگی امن، باثبات و بی دغدغه ای برخوردارند، انرژی گازی آنها از طریق ایران و با انجام سوآپ از شهر آستارا تأمین میشود (ایران گاز را در آستارا از آذربایجان تحویل گرفته و معوض آنرا با کسر هزینه ای ازطریق جلفا به نخجوان منتقل میکند)، روزانه صدها نفر و دهها کامیون واتوبوس از طریق جاده های ایران در مسیر نخجوان - آذربایجان و بالعکس تردد میکنند، هر روز صدها نفر از دیگر مناطق آذربایجان از مرزهای آستارا و بیله سوار جهت خرید ارزان مایحتاج و مراجعه به پزشک به ایران ورود وسپس به وطن خویش مراجعت میکنند.
این کارشناس آذری همچنین با مقایسه موضوع فلسطین وقره باغ و مواضع ایران در قبال این دو موضوع از اینکه ایران به ارمنستان کمک کرده و این کشور را تقویت میکند، سخن می گوید. این در حالیست که کمیت و کیفیت اشغال اراضی فلسطین با این موضوع متفاوت است و مسایل ژئوپولیتیکی در این رابطه تأثیرگذار است. به طوریکه به نظر میرسد اگر فلسطین همسایه ایران بود و تحت اشغال قرارمی گرفت به طور قطع مواضع ایران در قبال آن متفاوت می بود. اسراییل همه اراضی فلسطین را اشغال کرده و امروز فلسطینیها با مشکل کامل تمامیت ارضی مواجهند و به عنوان یک کشور و واحد سیاسی مستقل شناخته نمی‌شوند. در حالیکه آذربایجان با چنین شرایطی مواجه نیست و دلیل اصلی آزاد نشدن اراضی اشغالی اش حمایتهای قاطع روسیه از ارمنستان وعدم اقدام جدی امریکا و غرب از
آذربایجان در برابر روسیه است. در چنین شرایطی حتی اگر ایران به روابط خود با ارمنستان هم پایان دهد، نخواهد توانست به آزاد شدن سرزمینهای آذربایجان کمکی در خور نماید.
این در حالیست که ایران با ارمنستان مناسباتی در حد یک کشورهمسایه دارد و هیچ کمکی به این کشور نمی‌کند، تجار ایرانی از تجارت با این کشور سود می برند و دستگاههای دولتی هم درقبال دریافت ما به ازای اقتصادی با این کشور همکاری دارند.
البته نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که همین مناسبات برای ارمنستان که در محاصره است، بسیار مفید است، اما باید خاطر نشان کرد که ارمنستان به حساب ایران روی پای خود نایستاده است، بلکه کمکهای گسترده روسیه به ارمنستان و تجارت بیش از 300 میلیون دلاری ترکیه از طریق گرجستان با ارمنستان و همینطور کمکهای امریکا و متحدانش و لابیهای ارمنی مستقر در آمریکا و فرانسه بیشترین تأثیر را در تقویت ارمنستان دارند که جای تعجب است که احمداوغلو به این موارد حتی اشاره ای کوتاه هم نمیکند (جز در مورد امریکا که بدان اشاره نموده است)
از دیگر سو ایران همواره در موضع گیریهای خود از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت نموده و در گذشته نیز از ارایه کمکهای انساندوستانه به آوارگان جنگ قره باغ و در مراحلی حتی فراتر از آن دریغ ننموده است .
احمد اوغلو در تحلیل بدبینانه خود از سفر نخست وزیر ارمنستان به ایران انجام مراسم رسمی استقبال را هم برنمی تابد و به گونه ای به بزرگنمایی مراسم استقبال می پردازد که گویی از آیین های پروتکلی ایران باخبر نیست. قواعد تشریفات در ایران اینگونه است که نخست وزیر هر کشوری سفر رسمی به ایران انجام دهد، طی مراسم رسمی از او استقبال به عمل می آید و برگزاری چنین مراسمی مختص نخست وزیر ارمنستان نبوده است. بدیهی است درآینده اگر نخست وزیر آذربایجان یا هر کشور دیگری سفر رسمی دوجانبه ای به ایران انجام دهند، شاهد چنین مراسمی خواهند بود و از آقای احمد اوغلو در همین جا می خواهم که از این پس دیدار رسمی نخست وزیران سایر کشورها از ایران را نیز رصد کند تا از سوء تفاهم خارج گردد.
توصیه های نهایی نگارنده به مبارز احمداوغلو این است که از ارتقاء سطح روابط ایران و آذربایجان در دوره دولت تدبیر وامید نگران نشود و با زبان تلخ تهدید در راستای منافع دیگر کشورها سخن نگوید که جایی در تحلیل و رفتار سیاسی اصولی و مستظهر به منافع ملی ندارد و روحانی را با احمدی نژاد قیاس نکند که قیاسی مع الفارق است.

send بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
Bookmark and Share
* نام:
ايميل:
* نظر: