پایگاه خبری تحلیلی صبح تهران | sobheterhan.com

نکته قابل توجه تکرار این اظهارات بعد از سکوتی طولانی مدت الجبیر و همزمان شدن آن با اظهارات مشابه رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه است به اضافه اینکه این صحبت های تکراری وزیر خارجه عربستان با افزایش اظهارات مرتبط با «جنایت شیمیایی در خان شیخون» و نیز تاکید وزارت خارجه فرانسه مبنی بر دراختیار داشتن دلایلی که نشان می دهد نیروی هوایی سوریه خان شیخون را با موشک هدف قرار داد و مسئول استفاده از این سلح ممنوعه است، همزمان شده است.

نکته قابل توجه اینکه لاوروف که گفت وگوهای فشرده‌ای با الجبیر داشت، تصریح کرد: توطئه ای در جریان است که هدف ازآن استفاده از جنایت سلاح شیمیایی است تا از آن در راستای تغییر نظام سوریه شبیه آنچه در لیبی و عراق رخ داد، بهره برداری شود.

این اظهارات و مواضع ضد و نقیض بیانگر «ابهام» در ارتباط با پرونده سوریه و به ویژه شخص بشار اسد است و آنچه این ابهام را دو چندان کرد، اشاره اردوغان در گفت وگو با خبرگزاری رویترز به این موضع بود که مسکو حمایت از بشار اسد را کاهش داده است. به گفته اردوغان ، پوتین به وی گفت،وکیل مدافع اسد نیست.

اما دیمتری پسکوف سخنگوی پوتین بلافاصله در پاسخ به این اظهارات اردوغان تصریح کرد، تاکید پوتین در جریان گفت وگوی تلفنی با اروغان مبنی بر اینکه وکیل مدافع اسد نیست، به معنی تغییر موضع روسیه نیست و تاکید پوتین بر این موضوع، چیز تازه ای نیست و هرچند او مدافع اسد نیست، مدافع حقوق قانون بین الملل است که بر اساس آن تصمیم گیری در مورد آینده سوریه و یا کشوری دیگر از سوی شخصیت ها و یا کشور دوم ممنوع است از همین رو تصمیم گیری در مورد آینده سوریه در آنکارا، واشنگتن، پاریس، برلین و یا مسکو صورت نمی گیرد بلکه فقط در اختیار ملت سوریه است.

این واکنش روسیه نشان می دهد آنچه پوتین به همتای ترک خود گفت، درست است اما اختلاف و یا سوء برداشت عمدی و یا سهوی جنجال برانگیز شده است زیرا اردوغان که تقریبا به طور دائم با پوتین در تماس است، اظهارات او را اینگونه متوجه شد که مانند قبل به بقای بشار اسد متعهد نیست.

همین برداشت او را به در پیش گرفتن مواضع افراطی گذشته تشویق کرد در نتیجه اظهار داشت: اسد در حل و فصل مورد انتظار در سوریه، مطرح نیست و سوریه باید از اسد آزاد شود تا به راه حل رسید.

به هر حال سخت بتوان دیدگاه اردوغان و برداشت های او از گفت وگوی تلفنی با پوتین را قبول کرد و یا سکوت لاوروف در قبال اظهارات پی در پی الجبیر در ارتباط با آینده سوریه را پذیرفت، زیرا منطقی نیست مسکو از نزدیک ترین متحدانش دست بردارد آن هم در شرایطی که روند حل و فصل سیاسی دچار رکود شده و نیروهای روسی و سوری در حال پیشروی هستند و توافق هماهنگی نظامی و سیاسی بین روسیه و آمریکا در سوریه رکود به سر می برد و آمریکا با کره شمالی و افغانستان نیز در تنش به سر می برد.

نکته قابل توجه اینکه در اظهارات لاوروف مبنی بر اینکه طرف های متعدد و پیش از همه آمریکا و فرانسه به دنبال بهره برداری از جنایت شیمیایی خان شیخون برای تغییر نظام سوریه شبیه عراق و لیبی هستند، بحثی نیست اما بحث بر سر این است که شانس موفقیت این توطئه محدود شده است زیرا بر خلاف شرایط  لیبی و عراق در گذشته، سوریه بخشی از ائتلافی قوی شامل ایران و عراق و نیز کره شمالی و چین به رهبری روسیه است.

همچنین الجبیر باید همیشه به یاد داشته باشد که رهبران کشورش مشغول جنگی غیرقانونی در یمن هستند که هر ده دقیقه یک کودک یمنی را به کام مرگ می فرستد و 19 میلیون یمنی از گرسنگی با مرگ دست وپنجه نرم می کنند و فراموش نکند که کشورش هر روز قانون بین المللی را نقض می کند.

آنچه باید به وزیر خارجه عربستان و رهبران کشورش یادآوری کرد، این ضرب المثل است: «هرکس خانه اش از شیشه است، به طرف دیگران سنگ پرتاب نمی کند».

همچنین باید به الجبیر و سران سعودی یادآور شد که شرایط عربستان هنگامی که الجبیر این اظهارات را مطرح کرد، یعنی دو سال و نیم قبل، با شرایط کنونی کاملا متفاوت است و در آن زمان بیش از 800 ملیارد دلار صندوق ذخیره مالی این کشور وجود داشت و امید پیروزی چند روزه عملیات موسوم به «توفان قاطعیت» علیه یمن بسیار بسیار قوی بود اما اکنون شرایط تغییر کرده است.