نسخه چاپي
ارسال به دوستان
شهرنوشت، مهسا حكمت: ما در کشوری بحران خیز زندگی می کنیم. کشوری که از 50 بحران شناسایی شده، 40 تای آن را به طور بالقوه دارد. کشوری که بر اساس آمار سازمان ملل متحد به لحاظ میزان تلفات و خسارات وارده در رده نهم دنیا قرارگرفته است. در چنین کشوری نیاز به برنامه ریزی داریم. نیاز داریم به طور حرفه ای مسائل مربوط به بحران را مطالعه و بررسی کنیم. به همین منظور سراغ اکبر نصرالهی رفتیم، پژوهشگر بحران و استاد علوم ارتباطاتی که چندین کتاب درباره بحران از جمله کتاب "مدیریت پوشش اخبار بحران در رسانه ای حرفه ای" را چاپ کرده است و از او راجع به عملکرد شهردای تهران پرسیدیم.
دیدگاه های مختلفی راجع به متولیان مدیریت بحران در زمان بحران وجود دارد. از این قبیل که مسئولان شهرداری در ستاد مدیریت بحران باید در منطقه بحران حضور داشته باشند. اکبر نصراللهی در این باره می گوید: « به نظرم حضور متولیان بحران در منطقه ای که بحران اتفاق افتاده است، سمبلیک و دلگرم کننده است. حضور این افراد بین آسیب دیدگان زلزله، طوفان و سیل می تواند نشان دهنده همدلی و همراهی مسئولان با آن ها باشد و از این زاویه قابل تقدیر و قدردانی است.»
اما او حضور مسئولان را در منطقه بحران و بین بحران زدگان از لحاظ تخصصی و علمی در ساعت هاي اوليه اشتباه می داند و می گوید: « برای مثال فرض کنید رئیس جمهور و رئیس ستاد بحران در همان روزی که سر پل ذهاب زلزله آمده است به این منطقه سفر کنند. این باعث می شود تمرکز و توجه بسیاری از حاضران در محل که زیرمجموعه ریاست جمهوری و ستاد بحران هستند به جای پیشبرد کارشان بر اساس یک سناریوی دقیق و از قبل طراحی شده، به مسائل جانبی منحرف شود. این یعنی یک اختلال در فرآیند مدیریت بحران، امداد و نجات.»
حضور در زمان مناسب به جای تبلیغات سیاسی
نصرالهی اعتقاد دارد اگر مسئولان در زمان مناسب به منطقه بحرانی بروند، حضورشان می تواند بسیار موثر باشد:« حضور این افراد در زمان مناسب می تواند به نشانه همدردی و ابراز ارادت باشد. چرا که برخی کمبودها را بررسی می کنند و موثر واقع می شوند. اما در سال های اخیر مشاهده می کنیم بعضی از مسئولان به جای آن که موقع بحران در دفتر کار خود یا در ستاد بحران فعال باشند -ستادی که مجهز به انواع و اقسام امکانات مورد نیاز در قبل و زمان بحران است و برای چنین مواقعی طراحی شده- به سمت محل بحران حرکت می کنند. این یعنی رویکرد پروپاگاندا و تبلیغات سیاسی بویژه در آستانه انتخابات.»
مولف کتاب مدیریت پوشش خبری بحران، در این باره آتش سوزی پلاسکو را مثال می زند و می گوید: «آنچه در آتش سوزی پلاسکو اتفاق افتاد (که رستورانی نزدیک به پلاسکو را در اختیار گرفتند و جلسات ستاد بحران را در آن جا برگزار می کردند) کار درستی نبود. ممکن است برای مردم عادی پسندیده باشد و فکر کنند این کار باعث تسریع در آواربرداری می شود اما باید بدانیم ستادهای بحران تجهیزات و امکانات مختلفی دارند. این ستادها نیاز به خطوط امن تلفنی، تصویری و ... دارند تا بتوانند وقایع را پایش کنند، گزارش های متعددی بگیرند و کار خودشان را پیش ببرند تا اگر احتیاج به راهنمایی و دسترسی به امکانات و پشتیبانی داشتند همان جا کارشان را انجام دهند.»
نصرالهی در رابطه با این شکل از خدمت رسانی مثال دیگری می زند و می گوید: « در شرایط عادی، تهران همه روزه ترافیک سنگینی دارد. تصور کنید رئیس راهنمایی و رانندگی به عنوان متولی ترافیک کشور به جای این که از اتاق مجهز به دوربین های سطح شهر، خیابان ها و کوچه ها را رصد کند، سوار ماشین شود و به خیابان های مختلف تهران سرکشی کند.
او ادامه می دهد: «ممکن است برخی مردم با دیدن رئیس راهنمایی و رانندگی در ترافیک تهران خوشحال شوند و احساس کنند مسئولان هم در ترافیک گیر می کنند و مشکلات مردم را می فهمند اما منطقی و عقلانی نیست. من حرکت های عوامفریبانه و تظاهر به خدمت رسانی را نمی پسندم. خدمت واقعی این است که مخاطرات و بحران های کشور و پایتخت را درک کنیم، از کم و کیفشان آگاه شویم و دیگران را هم آگاه کنیم. این روزها تهران با بحران آب، آلودگی، بافت فرسوده، تراکم فروشی و فساد درساخت و ساز و صدور مجوز مواجه است. یک شهروند که می خواهد آپارتمان بخرد، نمی داند ساختمانی که معامله می کند طاقت چند ریشتر را دارد چون خبری از شناسنامه بحران نیست. مدیران ما باید به فکر حل این مشکلات باشند، نه اینکه به کارهای نمایشی و پروپاگاندایی روی بیاورند.»
