پایگاه خبری تحلیلی صبح تهران | sobheterhan.com

صبح تهران به نقل از پارسینه:

دکتر علی اکبر ولایتی عضو هیئت عالی نظارت بر برجام دیروز در مراسم «تجربه ماندگار» در مواضعی جدید به نسبت برجام موارد و دغدغه‌های را به صراحت عنوان داشت. او که در سال‌های پیش از سوی جریانات تندرو همواره به عنوان طرفدار دیپلماسی و گفتگو با غرب نیز شناخته می‌شد، در این مراسم به نقد برجام پرداخت و با وضعیت جدید برای عبور از شرایط فعلی و تبیین افق‌های پیشِ‌رو، پیشنهاد‌هایی را برای تقویت توان هسته‌ای جمهوری اسلامی و مقابله با نقض عهد آمریکا در برجام ارائه داد. اهم سخنان و دیدگاه‌های ولایتی در این مراسم عبارت بودند از:

- انسان از برجام احساس حقارت می‌کند.
- تصورات مصدق از کارگزاران آمریکا شبیه تصور دوستان درباره جان کری است.
- حتی ترکمانچای هم نسخه فارسی داشت، ولی برجام نداشت؛ انسان احساس حقارت می‌کند.
- باید UF۶ راه اندازی شود.
- نگاه به شرق از راه‌های خلاصی از شر اروپاست. غربگرا‌ها و غربزده‌ها و جاهلین مانع تراشی می‌کنند.
- قدرت موشکی و منطقه‌ای ایران را به کوری چشم آمریکا حفظ می‌کنیم.
- اروپایی‌ها در سال‌های ۸۲ و ۸۳ هم دقیقاً همین شکل نقض عهد کردند.
- رزم‌آرا‌های زمان ما می‌گفتند فناوری هسته‌ای چیز خاصی نیست که به آن اصرار می‌کنیم!

ولایتی همچنین در این سخنان به نقد کم و کاستی های تیم مذاکره کننده و همچنین روند تصویب برجام در مجلس پرداخت و بیان داشت:

 - «.. در هیئت مذاکره کننده همه بار روی دوش دکتر ظریف بود و واقعا تلاش کرد، اما نمی‌شود یک نفر متخصص همه چیز باشد، بلکه باید کارشناسان مختلف حضور داشته باشند و در مجلس نیز این موضوع مطالعه و بررسی شود.
- آیا مجلس باید چنین چیزی که این میزان مهم است را در عرض ۲۰ دقیقه تصویب کند. مشخص است که مجلس نیز کار خود را به خوبی انجام نداده است. برخی می‌گویند که در کمیسیون‌های مجلس به اندازه کافی بررسی شده بود، اگر درست بررسی شده بود که ما این مصائب را امروز نداشتیم؛ این نشان می‌دهد مجلس هم کار خود را درست انجام نداد.»

ولایتی با بیان اینکه ما در زمان قطعنامه ۵۹۸ دو سال مذاکره کردیم و اساتید درجه اول حقوق مانند دکتر حبیبی و دکتر ممتاز در حقوق بین الملل و سرلشکر رشید در حوزه دفاعی و کارشناسان دیگر در حوزه‌های مختلف همراه ما بودند گفت: تاکنون مذاکره‌ای به موفقیت ۵۹۸ نداشتیم و آن هم علتی نداشت جز اینکه با کارشناسان حوزه‌های مختلف مشورت می‌کردیم و از آن‌ها کمک می‌گرفتیم.

نکاتی که رئیس هیئت امنای دانشگاه آزاد، رندانه از کنار آن عبور می‌کند، آنجاست که در قطعنامه ۵۹۸ طرف ایران یک کشور تقریبا هم سنگ در قدرت و توان با جمهوری اسلامی ایران بود هرچند حمایت و کمک اکثر قدرت‌های جهانی را پشت سر خود داشت، اما در برجام جمهوری اسلامی ایران در یک طرف و قدرت‌های طراز اول جهان در وضعیتی نابرابر در طرف دیگر با تمام توانایی و ابزار‌های قدرتشان هیچ ابایی از فشار آوردن به ایران نداشتند، جالبتر آنجاست متن قطعنامه ۵۹۸ نیز به انگلیسی و نه فارسی است و بعد از جنگ دوم جهانی و تشکیل سازمان ملل متحد تقریبا زبان قرارداد‌ها و قطعنامه‌ها در عرصه بین الملل به این زبان توافقی و تخصصی نگارش می‌شود.

دیدگاهای این وزیر پیشین با سابقه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از حامیان حل دیپلماتیک مسئله هسته‌ای در چند سال پیش نیز به نسبت دیدگاهای جدید ایشان قابل تامل است. او در گفتگو با هفته نامه مثلث چند ماه بعد از امضاء برجام گفت:

- معلوم نبود اگر زمان تعیین‌شده یا توافق‌شده را بیش از این ادامه می‌دادیم، نتیجه خیلی بیشتر یا بهتری می‌گرفتیم. 
- برجام حاصل یک گفت‌وگوی ۱۲ ساله است؛ از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۴
- غربی‌ها قول داده بودند که در فاصله کوتاهی کار سانتریفیوژ‌ها را متوقف کنید و باز از سر بگیرید، ولی هربار برای ازسرگیری مشکل ایجاد کردند .
- ... به دستور مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۴ کار سانتریفیوژ‌ها شروع شد ... درحقیقت مهر و موم‌ها را شکستند و کار شروع شد و البته به‌دنبال آن تحریم‌ها نیز یکی پس از دیگری تصویب شد.
- بالاخره بعد از ۱۲ سال و یک مراقبت دائمی که مقام معظم رهبری فرمودند: برخی از مهمترین اهداف به نتیجه رسید. 
- عامل دیگر هم توانمندی و تلاش تیم مذاکره‌کننده بود و براساس توانمندی مذاکره‌کنندگان در دوره‌های مختلف به اینجا رسیدیم.
- نامه بسیار مهم مقام‌معظم‌رهبری خطاب به ریاست محترم جمهور فرمودند: باید مراقبت‌های لازم صورت پذیرد که اگر‌این گونه نشود عواقب و مشکلات جبران ناپذیری را به‌دنبال خواهد داشت.
- برجام اشکالاتی دارد و تیم مذاکره کننده هم این موضوع را نفی نکرده‌اند، ولی دیگر زمانی باقی نمانده بود‌.
- می‌شود با اروپایی‌ها کار کرد بدون اینکه مستلزم این باشد که با آمریکایی‌ها رابطه را نزدیک کنیم.

دکتر علی اکبر ولایتی در برنامه «متن، حاشیه» شبکه ۳ صدا و سیما آبان ماه ۱۳۹۵ در مواضعی بسیار شفاف و تا حدی متفاوت از سخنان دیروزشان در مراسم «تجربه ماندگار» گفتند:

-  مذاکره تصمیم نظام بود نه فرد و باید انجام می‌شد. 
- اگر مذاکره نبود گزینه بعدی جنگ بود.
- نظام تصمیم گرفت که مذاکره کند، بدون مذاکره چه کاری می‌خواستیم انجام دهیم.
- اتحادی علیه ایران در جهان از سوی آمریکایی‌ها صورت گرفته بود، برخی غفلت‌ها از قبل شده بود و باعث اتحاد علیه ایران شد لذا ما باید این اتحاد را به هم می‌زدیم.
- قطعاً امروز (بعد از برجام) امکان ندارد که آمریکایی‌ها بتوانند یک ۵+۱ علیه ایران درست کنند.
- امروز امکان ندارد آن‌ها بتوانند علیه ایران اتحادی را با توجه به مواضع چین و سوریه علیه ایران ایجاد کنند.
- ایران باید حقانیت خود را در مذاکرات اثبات می‌کرد و اگر ... ما هیچ سخنی در دفاع از خود بیان نمی‌کردیم و در مذاکرت شرکت نمی‌کردیم آن‌ها به هدف خود می‌رسیدند.
- اما همانطور که مقام معظم رهبری گفتند ما اهل مذاکره‌ای با جواز نظام ...، زیرا نظام طرفدار مذاکره. 
- در دولت قبلی و چه در این دولت و اگر این مذاکرات انجام نمی‌شد گزینه دیگر جنگ بود.
- ما امروز شاهد این هستیم که جمهوری اسلامی ایران توانسته است توان هسته‌ای خود را حفظ کند ولو این که آمریکا به تعهدات خود وفا نکرده است، اما ما به تعهدات خود پایبند بودیم و عمل کردید.